Net-billing – wszystko, co musisz wiedzieć
Net-billing to obowiązujący aktualnie sposób rozliczania energii pozyskiwanej z fotowoltaiki. Poniżej wyjaśniamy, co to jest net billing, kogo dotyczy i jakie korzyści niesie dla prosumentów. Przedstawiamy również najnowsze zmiany w systemie net billing.
Co to jest net-billing?
Net-billing to metoda rozliczenia energii z odnawialnych źródeł energii (OZE), która opiera się na wartości wyprodukowanego prądu. Charakterystyczną cechą net-billingu jest oddzielne mierzenie i wycenianie energii eksportowanej (oddawanej do sieci) oraz importowanej (pobieranej z sieci), gdzie każda z nich ma odmienną cenę.
Kogo dotyczy net-billing?
System net-billing obowiązuje wszystkich prosumentów, którzy przyłączyli swoje instalacje OZE do sieci po 1 kwietnia 2022 roku. Dotyczy to zarówno właścicieli domów jednorodzinnych, jak i przedsiębiorstw korzystających z mikroinstalacji fotowoltaicznych. Obejmuje również prosumentów zbiorowych, wirtualnych oraz lokatorskich, co oznacza, że net billing znajduje zastosowanie także w budynkach wielolokalowych oraz wspólnotach mieszkaniowych.
Jak działa net-billing?
Mechanizm rozliczenia net-billing jest prosty. Nadwyżki energii wyprodukowane przez mikroinstalację prosumencką są wprowadzane do sieci i wyceniane po cenie rynkowej. Obliczona w ten sposób kwota trafia na specjalne konto prosumenckie, zwane depozytem prosumenckim. Środki z tego konta są wykorzystywane do pokrycia kosztów energii pobranej z sieci, które także są określane na podstawie ceny rynkowej. Wartość energii ustalana jest według ceny z Rynku Dnia Następnego lub na podstawie średniej ceny miesięcznej – wedle woli prosumenta.
Od kiedy obowiązuje net-billing?
Net-billing obowiązuje od 1 kwietnia 2022 roku i zastąpił dotychczasowy system net-meteringu. Prosumentom przyłączonym do sieci przed tym terminem nadal przysługuje prawo do rozliczania się z siecią według wcześniejszych zasad. Warto przy tym zaznaczyć, że ustawodawca zachęca do przejścia na system rozliczeń net-billing również użytkowników, którzy podłączyli instalację fotowoltaiczną do sieci we wcześniejszym terminie. Jedną z zachęt jest dostęp do licznych dofinansowań na projekty związane z odnawialnymi źródłami energii, takie jak montaż pompy ciepła czy też rozbudowa istniejącego systemu solarnego, jednak pod warunkiem przejścia na system net-billing.
Jakie zmiany wprowadzono w net-billing od 1 lipca 2024 roku?
Dnia 1 lipca 2024 roku w zasadach net-billingu pojawiło się kilka istotnych zmian. Prosumenci mogą teraz wybierać pomiędzy rynkową miesięczną ceną energii a ceną godzinową, co pozwala im lepiej dostosować metodę rozliczenia do własnych potrzeb i specyfiki zużywania energii. Nowe przepisy wprowadzają również bonusy, na przykład możliwość zwiększenia wartości zwrotu niewykorzystanych środków do 30% dla tych, którzy zdecydują się na rozliczenia godzinowe. Dwa poziomy ulg mają na celu dodatkowo wspierać prosumentów, oferując większe korzyści finansowe dla bardziej efektywnych energetycznie instalacji.
Czym był net-metering?
Net-metering, czyli system opustów, był wcześniejszą metodą rozliczeń prosumentów w Polsce, wprowadzoną w 2016 roku. Polegał on na ilościowym rozliczeniu energii, gdzie za każdą jednostkę energii oddanej do sieci prosument mógł odebrać 0,8 jednostki za darmo. W przypadku większych instalacji stosunek ten wynosił 1 do 0,7, co oznaczało mniej korzystne warunki dla większych producentów energii. System ten obowiązywał wszystkich prosumentów do 31 marca 2022 roku. Umożliwiał prosumentom korzystanie z darmowej energii w zamian za nadwyżki przekazane do sieci, jednak nie uwzględniał rynkowej wartości energii, co ograniczało jego efektywność i sprawiedliwość. Warto zaznaczyć, że użytkownicy fotowoltaiki, którzy zaczęli korzystać z instalacji przed 1 kwietnia 2022 roku, wciąż mogą rozliczać się według zasad net-meteringu.
Dlaczego wprowadzono net-billing?
Net-billing zastąpił net-metering, aby lepiej odzwierciedlać rynkową wartość energii i promować autokonsumpcję. Nowy system przedstawiono jako sprawiedliwszy społecznie i ekonomicznie, ponieważ uwzględnia rzeczywistą wartość energii oddawanej i pobieranej z sieci. Rozwiązanie to ma motywować prosumentów do bardziej efektywnego zarządzania produkcją i konsumpcją energii. Zastosowany wobec rozliczeń fotowoltaiki net billing wspiera stabilny rozwój energetyki obywatelskiej, ponieważ prosumenci są bardziej skłonni do inwestowania w systemy magazynowania energii i zarządzania zużyciem. Przenosi także część odpowiedzialności za stabilność infrastruktury energetycznej na prosumentów, co jest korzystne dla całego systemu, zmniejszając ryzyko przeciążeń sieci i poprawiając jej stabilność. Dodatkowo system net billing eliminuje niekorzystne warunki ekonomiczne, jakie można było znaleźć w zasadach net-meteringu, stanowiąc bardziej zrównoważony i transparentny model rozliczeń.
Czy net-billing to opłacalne rozwiązanie dla prosumentów?
Określone przez net-billing zasady są różnie oceniane przez użytkowników. Ostatecznie jednak należy stwierdzić, że jest to rozwiązanie dosyć opłacalne, zwłaszcza dla tych, którzy potrafią optymalizować zużycie energii w swoim gospodarstwie. Jednym z głównych atutów net billing jest możliwość wyboru pomiędzy ceną miesięczną a godzinową, co pozwala prosumentom lepiej dostosować swoje rozliczenia do zmieniających się warunków rynkowych i własnych potrzeb energetycznych. Atrakcyjność tego systemu zwiększa też wprowadzenie ulg i bonusów.
Plusy net-billingu:
- Elastyczność cenowa: Możliwość wyboru między ceną miesięczną a godzinową daje prosumentom większą kontrolę nad kosztami i możliwość maksymalnej optymalizacji zużycia energii.
- Promowanie autokonsumpcji: System net-billing zachęca do większej autokonsumpcji, przez co ostatecznie prosumenci mogą bardziej efektywnie wykorzystywać wyprodukowaną energię na własne potrzeby.
- Ulgi i bonusy: Dwa poziomy ulg oraz bonusy za wybór godzinowej ceny energii zwiększają opłacalność instalacji fotowoltaicznych i przyspieszają zwrot z inwestycji.
Minusy net-billingu:
- Zależność od cen rynkowych: Opłacalność systemu net billing zależy od rynkowych cen energii, które nieustannie ulegają zmianom, co wprowadza pewną niestabilność.
- Koszty dystrybucji: Depozyt prosumencki nie pokrywa kosztów dystrybucji energii, tym samym prosumenci nadal muszą płacić za przesył energii.
- Inwestycje w zarządzanie energią: Aby maksymalnie wykorzystać zalety net billing, prosumenci mogą potrzebować dodatkowych inwestycji w systemy magazynowania i zarządzania energią, a to zwiększa początkowe koszty inwestycji.
Ostateczna opłacalność net-billing zależy indywidualnego profilu zużycia energii oraz zdolności prosumenta do dostosowania swojego zużycia do zmian cen energii na rynku. Dla tych, którzy są w stanie elastycznie zarządzać swoją konsumpcją energii, net-billing może się okazać korzystnym rozwiązaniem.
Jak poprawić autokonsumpcję energii słonecznej
Net-billing ma na celu zachęcenie prosumentów do zwiększenia autokonsumpcji energii, czyli bardziej efektywnego wykorzystywania wyprodukowanej energii na własne potrzeby. Jednym ze skutecznych sposobów na poprawy wskaźnika autokonsumpcji jest montaż magazynu energii. Takie rozwiązanie polega na zainstalowaniu baterii, która przechowuje nadwyżki wyprodukowanej energii słonecznej do wykorzystania w późniejszym czasie, gdy produkcja z paneli fotowoltaicznych jest mniejsza lub nie ma jej wcale – na przykład w nocy. Magazynowanie energii daje większą niezależność od dostawców energii oraz redukuje koszty zakupu energii z sieci. Dodatkowo wykorzystanie magazynów energii zapewnia większą stabilność systemu energetycznego i zwiększa bezpieczeństwo energetyczne gospodarstwa domowego.
Net-billing to nowoczesny i elastyczny system rozliczeń, który przynosi prosumentom pewne korzyści i wspiera rozwój energetyki obywatelskiej w Polsce. Dzięki możliwości wyboru między ceną miesięczną a godzinową oraz licznym ulgom i bonusom net billing staje się atrakcyjnym rozwiązaniem dla tych, którzy chcą optymalizować zużycie energii w swoim gospodarstwie.